KÜRTLER Mİ ? TÜRKLER Mİ ? | GERMİYANOĞULLARI BEYLİĞİ | ANADOLU BEYLİKLERİ
Anadolu Beylikleri serimizin 3.sü Germiyanoğulları Beyliği videosundan herkese merhaba !
Anadolu Selçuklu Devleti 1243 yılında Kösedağ Mevkiinde Moğol ordusu karşısında bozguna uğramış ve bunun neticesinde Anadolu’daki hâkimiyetini kaybederek Moğol himayesine girmeye başlamıştı. Moğolların yönetimi altına giren Türkmen aşiretler, coğrafyada zamanla artan Moğol baskısı nedeniyle başkaldırı hareketleri düzenledi ve bunun neticesinde Anadolu’da bağımsız hareketlerde bulunan birçok Türkmen beyliği kuruldu. Bu beyliklerden biri de, Kütahya ve çevresinde kurulmuş olan Germiyanoğulları beyliği idi… Hadi gelin bir dönemin en güçlü beyliklerinden birisi olan Germiyanoğulları beyliğini daha detaylı inceleyelim…
1239 yılında patlak veren Babai isyanı sırasında Germiyan aşiretinin lideri olan ve aynı zamanda Malatya Subaşılı görevini yürüten Alişiroğlu Muzaffereddin. Bey isyanı bastırmak Selçuklu sultanı. II Gıyaseddin Keyhüsrev tarafından görevlendirildi.
Muzafferdin Bey isyanın bastırılmasındaki başarısından ötürü II Gıyaseddin tarafından Kütahya ve çevresinin ona verilmesi ile ödüllendirildi. Bu tarihten sonra da aşireti yaşamlarını bu yörede sürdürmeye başladı. Muzafferdin beyin ölümünün ardından aşiretin başına geçen olduğu Keramettin Bey 1264 yılında İzzettin Keykavus ve kılıç arasındaki taht mücadelesinde İzzettin Keykavus’u destekledi. Ancak taht mücadelesine 4 Kılıçaslan’ın kazanması ile yakalanarak diğer muhalifler ile idam edildi. Kiremittin beyin ölümünün ardından aşiretin başına Hüsamettin Bey geçerken onun döneminde gelmeyen Aşireti’nin nüfus sahası Kırşehir bölgesine kadar genişledi tarihler 1277 yılını gösterdiğinde Anadolu Selçuklu Devleti yavaş yavaş parçalanmaya başlıyormuş taht kavgaları Baş Ermiş ve Sultan üçüncü Kıyasettin Keyhüsrev la Alaaddin Siyavuş karşı karşıya gelmişti. Dönemin güçlü beyliklerinden birisi olan Karamanoğulları Alaaddin Siyavuşun yanında yer alırken Germiyanoğlu Sultan 3 Gıyaseddin’in yanında saf tuttu.
İki taraf arasında Konya’da yaşanan kanlı çarpışmalar neticesinde Alaaddin Siyavuşun ordusunu imha edilirken Siyavuş Germiyanoğlu Hüsamettin Bey tarafından yakalanarak öldürüldü. Yaşanan bu Hadise’nin ardından 3 Gıyaseddin Keyhüsrev tahtını sağlam alırken tekrar tahta çıkmasında yardımcı olan gelmeyen aşireti bulunduğu bölgede büyük güç ve it kazandı. Ancak Selçuklu ile Germiyanoğulları arasında oluşan bu iyi ilişkiler çok uzun sürmedi. Sultan Gıyaseddin Keyhüsrev’in ölümünden sonra tahta geçen ikinci Mesut döneminde devlet olan İlhanlılar hem Karamanoğulları’nın hem de Germiyanoğulları’nın iyice güçlendiğini ve Selçuklu Devleti’ne karşı tehdit oluşturduğunu düşünmek değdi Bu yüzden 1290 yılında harekete geçen Selçuklu mu oldu ordusu önce Karaman bölgesini ardından daha Germiyan bölgesine birer birer yağmala yarak adeta tarumar etti
İlhanlılar Selçuklu yardımı ile bu iki bölgeyi kontrol altına aldıktan sonra Germiyan uçlarına tehdit etmek amacıyla Vezir sahip Ata’yı bu bölgede görevlendirdi. Bu dönem Germiyanoğulları’nın başına geçen Yakup Bey sahip Ata’yı bölgede beyliğin bekası için büyük bir engel olarak gördüğü bu yüzden iki taraf arasında uzun yıllar sürecek olan mücadelesi başladı. Neticede gelmeyen Kuvvetleri 1300 yılın daha sahip Ata ya bağlı Kuvvetleri Bozguna uğratarak bölgeye yeniden hâkim olmayı başardı.
Bu galibiyet aynı zamanda Germiyanoğulları’nın Anadolu Selçuklu Devleti’nden ve İlhanlılardan bağımsızlığını kazanması anlamına geliyordu. Germiyanoğulları e Karamanoğulları ile birlikte Anadolu’da kurulan en güçlü Beylik niteliğindeydi. Öyle ki 14. Yüzyılın başlarından itibaren kuzeyde os beyliğine batıda İzmir’in kuzeyine güneyde ise Antalya ve Isparta çevrelerine kadar uzanan geniş bir bölgeye Germiyanoğulları Beyliği’nin hakimiyetine girdi. Tüm bunların yanında Bizans İmparatorluğu ile Çetin mücadelelere Girişen Yakup Bey Aydınoğlu Mehmet Bey kumandasındaki gelmeyen kuvvetlerini Ege sahillerine gönderdiği ve Bizans İmparatorluğu sınırlarında kalan İzmir’i ve Aydın’ın Aydınoğlu Mehmet Bey’in bu başarılı seferleri nedeniyle Yakup Bey İzmir ve çevresini Aydınoğlu Mehmet Bey Hediye etme kararı aldı Böylece 1308 yılında Çevresinde Aydınoğulları Beyliği kurulmuş oldu.
1314 yılına gelindiğinde İlhanlı Devleti bir kez daha Anadolu beyliklerini itaat altına almak için harekete geçti. Osmanbey Yakup Bey’e haber göndererek İlhanlılara karşı birlikte mücadele etme teklifinde bulundu. Ancak Yakup Bey bunu kabul etmeyerek İlhan hükümdarına itaat etme kararı aldı. Bu kararın altında yatan sebep ise geçmişte beyliğin İlhanlar tarafından büyük zarar 7 Yakup Bey’in bu kararı Osman Bey ile Yakup Bey’in arasının açılmasına sebebiyet verdi. Ancak buna rağmen Osman Bey Yakup Bey’in Anadolu’daki kuvvetli tarafından Germiyanoğulları Beyliği ne saldırmayı göze alamadı Germiyanoğulları Beyliği’nin kurucusu olan Yakup Bey’in nerede ve ne zaman öldüğü tam olarak bilinmese de kaynaklarda Germiyanoğulları’nın Ensar bu dönemde olduğu işaret edilmektedir. Yakup Bey’in ölümünden sonra beyliğin başına büyük oğlu Mehmet Bey geçti Mehmet Bey’e iktidarını Doğu Roma İmparatorluğu ile mücadele et.
Geçirdi, özellik ve Romalıların Kula ve Simav bölgelerini düzenlediği saldırıları başarı ile püskürten Mehmet Bey 1361 yılında yine bir Roma saldırısı sırasında hayatını kaybetti. Mehmet Bey’in ölümünden sonra beyliğin başına oğlu Süleyman Şah geçti. Süleyman Şah hükümdarlığının ilk yıllarında Karamanoğulları Beyliği ile karşı karşıya geldi. Hamitoğulları ile onları arasındaki Hakimiyet mücadelesinde Süleyman Şah’ın Hamitoğlu İlyas Bey desteklemesi Karamanoğulları ile aralarının açılmasına sebebiyet verdi. Süleymanşah Karamanoğulları ile savaşmayı göze alamadığından Hristiyanlarla Mücadele’de büyük başarı sağlayan ve sınırlarını genişletmek de olan Osmanlılar ile anlaşmak istedi.
Süleyman Şah ve beraberindeki heyet dönemin Osmanlı hükümdarı 1. Murat’a hediyeler götürerek iyi ilişkiler kurmaya çalıştı. Süleyman Şah bunun yanı sıra kızını Şehzade Beyazıt’a vermeyi ve olarak daha Kütahya ile beraber Simav Eğriboz ve Tavşanlı bölgelerine Osmanlı Devleti’ne bırakmayı teklif etti Germiyanoğulları’nın bu teklifi Sultan Murat tarafından kabul edilirken hemen Ne Dün yapıldı Böylece Süleyman Şah hem Osmanlılar ile barışı saldırmış hem de Karamanoğulları tehlikesini bertaraf etmiş oldu.
1387 yılında gelmeyen Bey’i Süleyman Şah’ın vefat etmesi ile beyliğin başına oğlu ikinci Yakup geçti.
Kinci Yakup tahta çıktığı ilk dönemlerde Osmanlıların haçlılarla yaptığı 1. Kosova savaşında Sultan Murat’ın şehit edilmesini fırsat bilerek daha önceleri Osmanlılara bırakılan Kütahya Simav Eğriboz ve Tavşanlı bölgelerine geri aldı. Bunu, Osmanlı Sultanı Beyazıt Rumeli’den yola çıkarak Kütahya taraflarına geldi.
1390 yılında topraklarına saldıran ikinci Yakup Yakala tarak İpsala kalesine hapsedilen bir Beyazıt Aynı yıl tüm Anadolu beyliklerine Osmanlı topraklarına kattı.
Kinci Yakup İpsala Kalesi’nde 9 yıl hapis yattıktan sonra 1399 yılında Bir fırsatını bulup kaçmayı başardı.
Deniz yoluyla önce Suriye’ye Oradan da Timur Devleti’ne sığınan iki Yakup 1402 yılında Sultan Beyazıt ile Timur un karşı karşıya geldiği Ankara Savaşı’nda Emir Timur’un saflarında yer aldı. Ankara Savaşı’ndan Galip ayrılan Timor Yakup Bey’e mükafat olarak eski Germiyanoğulları Beyliği topraklarını geri verdi. Beyazıt’ın esir düşmesinden sonra Osmanlı şehzadeleri arasında meydana gelen taht mücadelesinde Yakup Bey yeğeni olan Mehmet Çelebi destekledi. Ancak Karamanlı Mehmet Bey’in Musa Çelebi desteklemesi iki taraf arasında soğuk rüzgarların esmesine neden oldu? 1411 yılında bu görüş ayrılığı yerini savaşa bırakırken Karamanoğulları ordusu Germiyanoğulları topraklarına girerek beynin tamamını hakimiyeti altına aldı Karamanoğulları’nın bu topraklardaki iki buçuk yıl kadar sürerken Çelebi Mehmet’in 1413 yılında Osmanlı tahtına çıkmasıyla bölgede dengeler tekrar değişti. Rumeli’de e kardeşim Musa Çelebi’yi Bertaraf Et
1414 yılında Karamanoğulları üzerine yürüyerek onları Konya’ya kadar süren Mehmet Çelebi ele geçirdiği Germiyanoğulları topraklarını dostu ve müttefiki olan iki Yakup Bey’e geri verdi. Bu tarihten sonra Karamanoğulları ile gelmeyen onlar arasında ufak tefek çatışmalar meydana Gelse de hiçbiri büyük bir savaşa dönüşmedi. Sultan Mehmet’in 1421 yılında vefat etmesinden sonra Osmanlı tahtına oğlu İkinci Murat geçti. II Murat’ın tahta çıktığı ilk dönemde ve düzmece Mustafa olayı patlak vermiş Karamanoğulları Beyliği ile Germiyanoğulları Beyliği sahte Sultan Mustafa’yı desteklemişti. 1422 de Mustafa Çelebi’nin İznik’te yakalanarak öldürülmesi sonrası Germiyanoğulları Beyliği ikinci Yakup Osmanlı Devleti ile yeniden iyi ilişkiler kurmanın yollarını aramaya başladı. 1428 yılında Osmanlı Devleti’nin payitahtı olan Edirne’ye gelen ve burada biz
Sultan II Murat ile görüşmeler yapan Yakup Bey Osmanlılardan çok hürmet görüp oğlu olmadığı için ölümünden sonra Beylik topraklarını Osmanlı Devleti’ne bırakacağını Vasiyet etti. Kütahya’ya Döndükten bir yıl sonra 1429 yılında hayatını kaybetmesiyle Germiyanoğulları Beyliği sona erdi ve Beylik toprakları Osmanlı Devleti’ne katıldı. Germiyan oğulları Beyliği’nin merkezi olan Kütahya’nın Sancak haline getirilmesi ile önce şehzadelere ardından da Anadolu beylerbeyliğinin merkezi olarak Osmanlılarca teşkilatlandıran Germiyanoğlu oğulları Beyliği’nin bırak olduğu kültürel mirası bakıldığında hemen hemen bütünüyle Büyük Selçuklular ve Anadolu Selçukluları teşkilatının devamı niteliğindeydi beylikte edebi ve ilmi faaliyetler oldukça ileri öyle kim oldu? Abdulhamit ve İshak Fakih gibi dönemin en büyük ilim adamları Germiyan beyliğinden çıkmıştı beyliğin ekonomisi de oldukça yüksek bir seviyedeydi.
Gelmeyen kumaşları ismi ile meşhur olan dokumalar bütün Anadolu’da tanınır. Bu kumaşlar Osmanlı Sultanlarının başına sardığı tavuklarda dahi kullanılırdı.
Bir sonraki Anadolu beylikleri videosunu da görüşmek üzere.
Metin ve video: Anime Tarih
News